Review: Περί τυφλότητας απο τον Ζοζέ Σαραμάγκου.

Ένας άνθρωπος χάνει ξαφνικά το φως του. Τα περιστατικά αιφνίδιας τύφλωσης κλιμακώνονται και η κυβέρνηση αποφασίζει να βάλει σε καραντίνα τους τυφλούς. Με γραφειοκρατική ακρίβεια, ο Zοζέ Σαραμάγκου έχει υπολογίσει όλα όσα θα μπορούσαν να συμβούν σ’ έναν κόσμο που χάνει την όρασή του. Για πόσο καιρό η κίνηση στους δρόμους θα είναι ομαλή; Για πόσο καιρό θα επαρκούν τα τρόφιμα για τις πεινασμένες ορδές; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να καταρρεύσει η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, αερίου και νερού; Τι θ’ απογίνουν τα κατοικίδια; Oι σεξουαλικοί φραγμοί; Πόσοι τυφλοί φτιάχνουν μια τυφλότητα;

Kαι τέλος: Σε έναν κόσμο τυφλών, τι θα έκανες αν έβλεπες;

Τα δυστοπικά μυθιστορήματα δεν είναι πάντοτε του γούστου μου, κυρίως γιατί η φαντασία σα λογοτεχνικό είδος δεν με συγκινεί πολύ, αλλά το είδος αυτό εμπεριέχει ενά χαρακτηριστικό που λατρεύω: την έντονη ανθρωποκεντρική και συχνά απαιδιόδοξη χροιά.

Στο βιβλίο του αυτό ο Σαραμάγκου μας δίνει  – χωρίς να μας λεεί το πότε διαδραματίζεται  και το που – ένα πολύ απίθανο σενάριο. Οι άνθρωποι ένας ένας χάνουν την όραση τους η οποία αντικαταστείται με ένα έντονο λευκό φως και έτσι ανήμποροι που είναι βρίσκονται στο έλεος αυτών που βλέπουν κάτι που όπως μπορούμε να φανταστούμε δεν τους βγαίνει καθόλου σε καλό. Ακριβώς αυτό το κομμάτι μου αρέσει στα δυστοπικά μυθηστορήματα· η βουτιά στην μαυρίλα της ανθρώπινης ψυχής. Στις καστροφές οι άνθρωποι δείχνουν τα πραγματικά τους πρόσωπα, σε καταστάσεις που δεν τους περιορίζει η ηθική της κοινωνίας μεταμορφώνονται στο τέρας που πάντα ήταν βαθειά μέσα τους, τόσο για να επιζήσουν όσο και για να εκτονώσουν τα κτηνώδη ενστικτά τους. Πουθενά αλλού δεν γίνεται τόσο έντονη η έννοια του καλού και του κακού.

Δυσκολεύτηκα πολύ να συνδεθώ συναισθηματικά με την ιστορία και για να είμαι ειλικρινής δεν νομίζω πως το έκανα ποτέ. Κατά την αποψή μου ο τρόπος που γράφει ο συγγραφέας μου δείχνει πως δεν είναι αυτό που θέλει, δηλαδή να σε εκβιάσει συναισθηματικά, αλλά ο σκοπός του είναι να σου ανοίξει με ωμό τρόπο και χωρίς πολλά πολλά μια σχισμή στην ανθρώπινη φύση. Τον θεωρώ πολύ ψυχρό στην εξιστορησή του. Το πιο δύσκολο κομμάτι του βιβλίου δεν έχει να κάνει με την ιστορία καθεαυτού αλλά με τον τρόπο που γράφει. Χρησιμοποιώντας μόνο τελείες και κόμματα πολυ συχνά οι προτάσεις του κουράζουν και όταν μπαίνουν οι διάλογοι που δεν διαφοροποιούνται απο τις υπόλοιπες προτάσεις παρά μόνο απο το κεφαλαίο γράμμα της πρώτης λέξεως εκεί να δεις,ασέ που διαχωρίζει ποιός μιλάει..Μετά απο λίγο το συνηθίζεις και δεν μπαίνει εμπόδιο στην ανάγνωση.

Οι χαρακτήρες, στους οποίους δεν έχει δώσει ονόματα αλλά τους χαρακτηρίζει είτε με το επάγγελμά τους είτε με κάποιο χαρακτηριστικό τους (η γυναίκα του γιατρου, το αγόρι με το στραβισμό κτλ) είναι πολύ καλογραμμένοι και σου δημιουργούν την διάθεση να νοιαστείς για αυτούς και ελπίζεις πως όλα θα πάνε καλά. Μου αρέσει που είναι αρκετά “ανθρώπινοι” και που ήταν τοποθετημένοι στην γκρίζα ηθική γραμμή του καλού-κακού αλλά πραγματικά μίσησα τους “κακούς” του βιβλιού. Με βγάζει απο το ρούχα μου όταν οι άνθρωποι κάνουν πράγματα με σκοπό να προκαλέσουν αχρείαστο προς αυτούς πόνο ενώ θα ήταν καλύτερο και για αυτούς να παλέψουν για το κοινό καλό. Καλό είναι να φροντίζεις για την επιβιωσή σου αλλά πρέπει να επιβιώσουν και οι αλλοί αλλιώς τι νόημα έχει;

Ο Σαραμάγκου θέλει να μας περάσει ένα μήνυμα με αυτό το βιβλίο το οποιό γίνεται πιό ξεκάθαρο με το πέρας της ανάγνωσης, ενα μήνυμα που εμένα με άγγιξε. Αλλά δεν κάνει τίποτα άλλο απο το να σου δίνει με λέξεις την αθλιότητα που ο άνθρωπος φέρνει στην ζωή.

Να το διαβάσεις!

Θα εμφανιστεί στο spoileralert.gr